अहमदनगर (वृत्तसंस्था) – तालुक्यातील वाकीवस्ती तसेच करंजी जवळील कोल्हेवाडी परिसरात शालेय विद्यार्थी तन्वी अकोलकर,प्रियंका अकोलकर व शिवराम अकोलकर या विद्यार्थ्यांना खेळताना कचर्याची हालचाल होताना दिसुन आले.सुक्ष्म निरीक्षण केल्यावर तो कचरा नसुन जीव असल्याचे लक्षात आल्यावर त्यांनी अहमदनगर येथील जैवविविधता संशोधन व संवर्धन केंद्राचे निसर्गअभ्यासक शिक्षक जयराम सातपुते यांच्याशी संपर्क केला.आपले वडिल सचिन अकोलकर यांच्यामार्फत सदर किटकाचे छायाचिञे व व्हिडीओ पाठवले.त्याची माहिती घेवुन त्यांच्या मार्गदर्शनाने त्याला त्वरीत निसर्गात मुक्तही केले.हा मॅंटीस प्रजातीतील व्हायोलिन मॅंटिस नावाचा किटक असुन त्याची लांबी १२ ते १५ सेमी असते. हा अतिशय दुर्मिळ असल्याची माहीती देत विद्यार्थ्यांच्या निरीक्षण शक्तीचे त्यांनी विशेष कौतुक केले.
मॅंटिस प्रजातीतील किटक स्वरक्षणार्थ परिस्थितीशी मिळते जुळते घेवुन निसर्गाशी समरूप होण्यास अग्रेसर असतात.वाळलेल्या पानांप्रमाणे निसर्गाशी साम्य असलेल्या रूपामध्ये त्यांचे शरीर उत्क्रांत झालेले असते त्यामुळेच त्यांचे वास्तव्य सहजासहजी कोणाच्याही लक्षात येत नाही. कलाशिक्षक स्वदिप खराडे यांनीही अशाच आणखी एका किटकाची नोंद नुकतीच जेऊर जवळील वाकीवस्ती या ठिकाणी केली आहे.
भारत व श्रीलंका या देशांमधील काही भागात याचा विशेष नैसर्गिक अधिवास असतो.तसेच लहान असल्यापासुन प्रौढावस्थेपर्यंत तो अनेक वेगवेगळे रंग रूपे बदलतो. ३० ते ४० अंश तापमान व आर्द्रता त्याच्या वाढीसाठी पोषक असते. त्याचे मुख्य अन्न इतर लहान किटक, माशा, फुलपाखरे असुन त्याचे शरीर व्हायोलिनच्या आकाराप्रमाणे दिसते.तापमानाच्या बाबतीत ही प्रजाती अतिसंवेदनशिल असल्याने तिचे प्रजनन कमी होते.यामुळेच निसर्गात या किटकांची संख्या अतिशय कमी असुन हे दुर्मिळ आहेत, अशी माहिती जैवविविधता संशोधन व संवर्धन समुहाचे किटक अभ्यासक प्रतिम ढगे, अमित गायकवाड व सोमनाथ कुंभार यांनी दिली.
