नवी दिल्ली (वृत्तसंस्था) – कोरोना विषाणूच्या साथीमुळे देशाची अर्थव्यवस्था अत्यंत वाईट टप्प्यातून जात आहे. अर्थव्यवस्थेला झालेल्या या नुकसानीचा परिणाम म्हणून मार्च 2020 ते एप्रिल 2020 या कालावधीत सुमारे 12.2 कोटी भारतीयांनी नोकर्या गमावल्या आहेत.
एका वृत्तानुसार ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म कोर्सेरा (Coursera ) च्या अहवालात उल्लेख आहे की कोरोना साथीच्या आजारामुळे जगभरातील व्यवसाय, तंत्रज्ञान आणि डेटा सायन्सच्या क्षेत्रात मोठा परिणाम झाला आहे. हे स्पष्ट आहे की या क्षेत्रावर परिणाम झाल्यामुळे देशातील मोठ्या संख्येने लोकांनी आपल्या नोकर्या गमावल्या आहेत. या साथीने जगभरात 555 दशलक्ष पेक्षा अधिक कामगारांच्या आणि 200 दशलक्ष उच्च शिक्षण घेणार्या विद्यार्थ्यांच्या जीवनावर परिणाम झाला आहे. मे महिन्याच्या सुरुवातीच्या काळात भारतात बेरोजगारीचे प्रमाण 27.1 टक्क्यांपर्यंत पोहोचले आहे. मार्च ते एप्रिल दरम्यान सुमारे 122 दशलक्ष भारतीयांचे रोजगार गेलेत.
कोरोना साथीच्या प्रादुर्भावामुळे अचानक 37.5 दशलक्ष विद्यार्थी बाजारात अचानकपणे आलेल्या या मंदीसारख्या परिस्थितीतून बाहेर पडले आहेत, कोर्सेरा असा दावा करते की त्यातील बहुतेक जण कौशल्य कोर्सद्वारे आपले कौशल्य वाढवून प्रासंगिक राहण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. नोकरी आणि अर्थव्यवस्था पुनर्जीवित करण्यासाठी संस्थांना कौशल्य विकासासाठी व्यापक स्तरावर बाजार आणि परिस्थितीनुसार कौशल्य विकसित करणे आवश्यक आहे जेणेकरुन लोक वेगाने कार्यक्षेत्रात प्रवेश करू शकतील आणि पूर्वीप्रमाणेच त्यांचे जीवन जगू शकतील.
डेटा विज्ञान कौशल्य क्षेत्रात भारताची स्थिती चांगली नाही
डेटा सायन्स हे असे एक क्षेत्र आहे जिथे भारताची परिस्थिती ठीक नाही. अॅसेन्ट आणि क्यूलिक यांच्या एका अहवालानुसार, डेटा कौशल्याचा अभावामुळे दर वर्षी भारतीय कंपन्यांचे 332 अब्ज रुपयांचे नुकसान होते. अशा परिस्थितीत जेव्हा साथीच्या नंतरच्या काळात डेटा विज्ञान आणि डेटा व्यवस्थापन क्षेत्रात संधी मिळतील, तेव्हा भारतीय तरुणांना डेटा विज्ञान कौशल्य वाढवावे लागेल. विशेषतः डेटा व्यवस्थापन क्षेत्रात अधिक चांगले कौशल्य विकास करावे लागेल. डेटा सायन्स डोमेनच्या क्षेत्रात भारत जगात 51 व्या क्रमांकावर आहे. त्याचबरोबर डेटा व्यवस्थापन क्षमतेच्या बाबतीत भारत 58 व्या क्रमांकावर आहे. नायजेरिया आणि फिलिपिन्सपेक्षा भारताची स्थिती थोडी चांगली आहे.
सेंटर फॉर मॉनिटरिंग इंडियन इकॉनॉमी (सीएमआयई) च्या अहवालानुसार गेल्या महिन्यात देशातील 12.2 कोटी लोकांना नोकर्या गमवाव्या लागल्या आहेत. या लॉकडाऊनचा सर्वाधिक परिणाम दैनंदिन कामगार, रोजंदारीवर मजुरी करणारे आणि छोट्या व्यावसायिकांवर झाला आहे. त्याच वेळी जागतिक बँकेच्या आकडेवारीनुसार भारतातील 1.2 कोटी लोक अत्यंत गरीबीच्या क्षेत्रात गेले आहेत. अशाचप्रकारे कोरोना विषाणूच्या साथीमुळे सध्या सुरू असलेल्या लॉकडाऊनचा परिणाम जगातील बहुतेक सर्व देशांमध्ये दिसून येत आहे. परंतु वाढत असलेल्या जागतिक गरीबीत भारत खूप वेगाने पुढे जात आहे असे दिसते.
