नवी दिल्ली (वृत्तसंस्था) – गेल्या वर्षीच्या लॉकडाऊनमधुन सोन्या चांदीच्या व्यापाऱ्यांना अद्याप नीट बाहेर पडता आले नव्हते की कोरोनाची दुसरी लाट आणि विविध राज्यात पुन्हा सुरू झालेल्या लॉकडाऊनला पुन्हा एकदा मोठा धक्का बसला आहे. अक्षय तृतीया आणि ईद सण असूनही सोन्या-चांदीची मागणी आणि खरेदी खूप कमी आहे.
कोरोनाचा संसर्ग रोखण्यासाठी विविध राज्यात लावण्यात आलेल्या लॉकडाऊनमुळे अंदाजे 10 हजार कोटी रुपयांचा सोन्या-चांदीचा व्यवसाय करता आला नाही. काही राज्यांमध्ये जेथे बाजार चालू आहे तेथे कोरोनाच्या भीतीने लोकं घराबाहेर पडत नाहीत. व्यवसाय ठप्प झाल्याने सोने, चांदी आणि दागिन्यांचे व्यापारी खूप निराश आणि हताश झाले आहेत. विशेष म्हणजे, देशभरात 4 लाखाहून अधिक सोन्याचे आणि दागिने व्यापारी आहेत.
पौराणिक हिंदू मान्यतेनुसार अक्षय तृतीया प्रत्येक शुभ आणि मंगलमय कार्ये करण्यासाठी अत्यंत शुभ मानली जातात. शास्त्रानुसार या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा केली जाते! या दिवशी, सोन्याच्या वस्तू खरेदी करण्याचा ट्रेंड शतकानुशतके चालू आहे. जर सोने खरेदी करणे शक्य नसेल तर लोकं त्यांच्या क्षमतेनुसार इतर कोणत्याही धातूपासून बनवलेल्या वस्तूही खरेदी करतात! वर्षात केवळ अक्षय तृतीयेच्या दिवशी सूर्य आणि चंद्र दोन्ही आपापल्या सर्वोच्च राशित असतात. म्हणून ज्योतिषानुसार सोने खरेदी करणे अत्यंत शुभ मानले जाते. संपूर्ण भारत, विशेषत: दक्षिण भारतात लोकं दागिने, बुलियन आणि नाणी या रुपात सोनं खरेदी करण्यात खूप रस घेतात. तसेच, या दिवशी, लग्न जास्त होत असल्यामुळे, या दिवशी सोन्याची खरेदी देखील केली जाते.
देशातील सर्वोच्च आभूषण व्यापार संघटना, ऑल इंडिया ज्वेलर्स अँड गोल्डस्मिथ फेडरेशन (AIJF) चे राष्ट्रीय संयोजक पंकज अरोरा म्हणाले की,’देशातील बहुतेक ठिकाणी लॉकडाऊनमुळे सोने आणि दागिन्यांच्या व्यापाऱ्यांची दुकाने आणि बाजारपेठा पूर्णपणे बंद झाल्या आहेत. यामुळे आज देशभरात सुमारे 10 हजार कोटी रुपयांचा सोन्या आणि दागिन्यांचा व्यवसाय होऊ शकला नाही. धनतेरसनंतर अक्षय्य तृतीया हा देशातील दुसर्‍या क्रमांकाचा सोन्याच्या खरेदीचा उत्सव मानला जात असल्याचे त्यांनी म्हटले आहे. पण कोरोनामुळे सलग दुसर्‍या वर्षी अक्षय्य तृतीयेवर सोन्याची खरेदी जवळजवळ नगण्यच होती.
2019 मध्ये अक्षय्य तृतीयेवर देशात सोन्या-दागिन्यांचा व्यापार सुमारे दहा हजार कोटी रुपये होता. त्यावेळी सोन्याची किंमत प्रति 10 ग्रॅम सुमारे 35 हजार रुपये होती. त्याचवेळी सन 2020 मध्ये अक्षय्य तृतीयेवर लॉकडाऊनमुळे देशात केवळ 980 कोटी रुपयांचा सोन्याचा व्यापार झाला आणि त्यावेळी सोन्याची किंमत प्रति 10 ग्रॅम सुमारे 52 हजार रुपये होती. आज जेव्हा देशात सोन्याची किंमत प्रति 10 ग्रॅम सुमारे 49 हजार रुपये आहे, असे असूनही 20 टन सोन्याचा व्यापार आज होऊ शकला नाही. व्यापारी कोरोनामुळे उद्भवणारी परिस्थिती कधी सामान्य होईल आणि व्यापार कधी उघडेल आणि जर व्यवसाय उघडला तर व्यवसाय व्यवस्थित करण्यास किती वेळ लागेल याची चिंता करत आहेत.
